Inhoud - Opleiding Speltherapie
De opleiding Speltherapie bestaat uit de volgende 10 modules:
Module 1: Inleiding in speltherapie
Deze module opent de deur naar een dieper begrip van de betekenis van spel en werpt licht op de intrigerende wereld van speltherapie. Je zult ontdekken hoe spel een krachtig hulpmiddel is in het proces van genezing en groei voor kinderen. Deze leerervaring is van onschatbare waarde voor iedereen die in contact staat met kinderen. Of je nu een professional bent, zoals een therapeut, kindercoach, oppas of docent, of simpelweg een persoonlijke band wilt opbouwen met een kind, deze module biedt inzichten die je helpen de taal van het kind te begrijpen. Wanneer je deze taal beheerst, kun je je gemakkelijker verbinden met de belevingswereld van kinderen. Verder zul je verkennen hoe speltherapie zich ontwikkelt en wat de uiteindelijke doelen ervan zijn.
Module 2: Spelkamer en de therapeut
In deze module komt de spelkamer aan bod. In de spelkamer kunnen kinderen zichzelf volledig laten zien, zich ongedwongen uiten, experimenteren en nieuwe avonturen aangaan. Deze module onthult de betekenis achter de spelkamer en de schat aan materialen die hij herbergt. Hoewel er geen vaststaande lijst is en er geen strikte vereisten zijn, biedt deze module wel een overzicht van de vele mogelijkheden die er zijn. In het tweede deel van deze module verschuift de focus naar de speltherapeut. Welke verantwoordelijkheden draagt de therapeut? Welke houding en vaardigheden zijn van cruciaal belang voor een speltherapeut? Bovendien krijg je inzicht in de spelregels tijdens sessies en hoe je grenzen kunt stellen op een constructieve manier.
Module 3: Algemene ontwikkeling van het kind
Voor kinderen is spelen een essentieel onderdeel van hun ontwikkeling. In de loop der jaren zijn verschillende theorieën en perspectieven ontwikkeld om deze ontwikkeling te verklaren. Waarom is het ene kind extravert terwijl een ander introvert is? Waarom zoekt een kind wellicht gezelschap, terwijl een ander juist liever alleen is? Deze theorieën proberen antwoorden te geven op dergelijke vragen. In deze module zullen we een aantal van deze theorieën verkennen. Je zult ontdekken dat, ondanks dat ze allemaal betrekking hebben op dezelfde ontwikkelingsfases, de inzichten en perspectieven sterk kunnen variëren. Daarnaast zul je leren hoe biologische en omgevingsfactoren de ontwikkeling van een kind beïnvloeden. In deze module komt ook aan bod hoe jeugdzorg en ‘Veilig Thuis’ gezamenlijk werken aan een veilige en gezonde omgeving voor kinderen.
Module 4: Verloop van de speltherapie
In module twee werd de fundamentele houding van de therapeut verkend, samen met het cruciale belang van het creëren van een veilige omgeving. Om deze veiligheid te handhaven, stelt de therapeut regels en grenzen vast. Maar deze moeten niet alleen worden vastgesteld, ze moeten ook duidelijk worden gecommuniceerd.De reis naar therapeutisch succes begint met een intakegesprek. Als therapeut is het vanzelfsprekend dat je een aantal zaken helder wilt hebben voordat je begint. Wat is de hulpvraag van de ouders? Maar nog belangrijker, wat is de hulpvraag van het kind? Dit vormt de basis voor het stellen van doelen en het opstellen van een behandelplan. Deze module richt zich ook op het opbouwen van een verbinding met de cliënt of hulpvrager. Hierbij komen verschillende gesprekstechnieken aan bod om de hulpvraag helder te krijgen en om een vertrouwensband op te bouwen.
Module 5: Verkennen en analyseren
Observeren, analyseren, spelen en behandelen: deze vier pijlers vormen de kern van deze module. Binnen speltherapie wisselen deze concepten voortdurend met elkaar af. Terwijl het kind speelt, neemt de therapeut de rol van waarnemer aan, analyseert de interacties en stemt vervolgens de behandeling af op wat wordt waargenomen. Als er tastbare veranderingen optreden in het spel van het kind, kan dit ook een verschuiving in de behandeling teweegbrengen. Deze module onderzoekt in detail hoe observatie en analyse in elkaar grijpen. Hierbij worden ook de verschillende niveaus van spel behandeld, omdat elk niveau een ander inzicht biedt in de innerlijke wereld van het kind. Deze module nodigt je ook uit om in de theorieën achter ervaringsdeskundigheid, herstel, vertrouwenspersonen en verschillende benaderingen van zorg binnen de geestelijke gezondheidszorg te duiken.
Module 6: Spelenderwijs ontwikkelen
Deze module onthult het praktische nut van verschillende spelvormen. Zandspel, regelspelen en rollenspellen worden uitgebreid besproken. Daarnaast maak je ook kort kennis met Theraplay en leer je de basisprincipes van het interpreteren van kindertekeningen.
Module 7: Poppenspel
Poppen zijn bijna onlosmakelijk verbonden met onze jeugd. Ze brengen verhalen tot leven en bieden troost. Je kunt met ze spelen, tegen ze praten, ze koesteren en knuffelen. Poppen zijn er simpelweg altijd, als betrouwbare metgezellen in onze kinderwereld. Het is dan ook niet verrassend dat speltherapeuten gebruik maken van verschillende creatieve en expressieve technieken, waaronder poppenkastspel, het gebruik van handpoppen en het vertellen van therapeutische verhalen.
Module 8: Spel analyseren
Om kinderen zo effectief mogelijk te ondersteunen en te begeleiden, is het van essentieel belang om eerst te begrijpen wat een kind werkelijk nodig heeft. Als therapeut kun je deze waardevolle inzichten putten uit het spel van het kind. Door de juiste analysemethoden te kiezen, gebaseerd op de specifieke situatie of het spel, kun je snel en doeltreffend behandeling en begeleiding bieden. In deze module komen verschillende analysemethoden aan de orde. Deze analyses kunnen zowel gebaseerd zijn op het spel van het kind als op gedragingen en overtuigingen.
Module 9: Het proces
Na een kennismakingsgesprek blijven ouders soms achter met vragen die pas later, als ze thuis zijn, opduiken. Wellicht gaat het om eenvoudige vragen zoals wanneer ze een vervolgafspraak kunnen plannen. Maar het kan ook voorkomen dat ouders zich nog in een fase van twijfel bevinden. Sommigen hebben het traject met de verwachting gestart dat antwoorden vanzelf komen. Desondanks houden ze deze vragen in hun gedachten. Vragen zoals: "Hoe kan ik mijn kind nu het beste helpen? Het kennismakingsgesprek heeft me hoop gegeven, maar wat komt hierna?". Antwoorden op deze en andere vragen die opduiken voordat de behandeling begint, worden in deze module belicht. Hoe verloopt het proces tot aan de behandeling? Welke afspraken moeten er vooraf worden gemaakt? Daarnaast zul je ook ontdekken hoe het therapieproces verloopt voor zowel ouders als kinderen.
Module 10: Communicatie met kinderen en ouders
Deze module richt zich op cruciale communicatievaardigheden. We behandelen zendervaardigheden en het vermijden van onduidelijkheid, met specifieke aandacht voor feedback en belemmerende overtuigingen. Non-verbale communicatie, luistertips, metataal en geweldloze communicatie worden besproken. We verkennen ook verschillen in communicatie tussen kinderen en volwassenen, waarbij een brede basis voor effectieve communicatie wordt gelegd. Deze vaardigheden zijn van onschatbare waarde bij oudergesprekken en ouderbegeleiding, omdat ze helpen ouders beter te doorgronden en te begrijpen. Ze zijn even waardevol bij interacties met kinderen, omdat hun non-verbale signalen vaak essentiële inzichten bieden.
