Inhoud - Opleiding Beleidsmedewerker Gemeente
De opleiding Beleidsmedewerker Gemeente bestaat uit de volgende 7 modules:
Module 1 - De beleidsmedewerker
In deze eerste module maak je kennis met het brede werkterrein van de beleidsmedewerker en krijg je een eerste idee van de taken en verantwoordelijkheden. Er wordt aandacht besteed aan kennis en vaardigheden die van belang zijn voor het goed functioneren als beleidsmedewerker. Je staat daarom stil bij je eigen leiderschap en jouw kwaliteiten en eigenschappen. Ook leer je in deze module over de belangrijkste veranderingen die invloed hebben op het werken bij de overheid.
Module 2 - Hoe werkt de overheid?
Vanuit jouw rol als beleidsmedewerker draag je bij aan de ontwikkeling van een efficiënte en effectieve gemeentelijke organisatie. Maar hoe zit de gemeente in elkaar? Welke regels en afspraken gelden er? Hoe is de financiering geregeld en hoe ziet de begrotingscyclus eruit? Wanneer je invloed wilt hebben en je werk als beleidsmedewerker goed wilt uitvoeren, is het belangrijk dat je goed begrijpt hoe de gemeentelijk overheid werkt en de organisatie in elkaar zit. Ook wordt aandacht besteed aan begrippen als populisme, polarisatie, diversiteit en inclusie.
Module 3 – Helder communiceren van beleid
Wanneer je als beleidsmedewerker communiceert, mondeling of schriftelijk, moet je je ervan bewust zijn dat je doelgroep heel divers is. Je boodschap is niet alleen voor het college of voor de gemeenteraad maar ook voor de inwoners van de gemeente. Verwarring over wat geschreven en gezegd wordt en hoe het precies is bedoeld, draagt niet bij tot een goede verstandhouding en een beter begrip. In deze module ligt de nadruk op het mondeling communiceren. Het gaat daarbij niet alleen om het voeren van gesprekken of het plegen van telefoontje, ook het geven van een goede presentatie komt aan bod. Ook dat is onderdeel van je vak als beleidsmedewerker. In de praktijk blijkt dat nog niet zo eenvoudig. Een presentatie geven voor de gemeenteraad of voor het college maar ook voor inwoners vergt wel een en ander aan voorbereiding. Toch blijkt uit de praktijk dat een heldere uitleg van plannen enorm helpt bij het overbrengen van je boodschap.
Module 4 – Helder schrijven van beleid
In module 4 leer je alles over helder schrijven binnen de gemeentelijke overheid. Je leert daar een beleidsnotitie of beleidsadvies te schrijven op een eenduidige en heldere wijze. Beleidsdocumenten zijn een wezenlijk onderdeel van de beleidscyclus. Zij zijn bedoeld als hulpmiddel voor het nemen van een besluit door een college, een wethouder of de gemeenteraad. Goed kunnen schrijven van dergelijke documenten is daarom belangrijk voor je werk als beleidsmedewerker. Op basis van jouw teksten worden besluiten voorbereid en genomen. Daarnaast moet je effectief kunnen communiceren met verschillende belanghebbenden, zoals collega's, politici, inwoners en andere stakeholders. Jij bent de deskundige op jouw beleidsterrein en het is aan jou om de informatie die je wilt overbrengen zo duidelijk mogelijk te formuleren. Ook leer je in deze module de verschillen tussen een beleidsnotitie en een adviesnotitie. Daarnaast wordt stilgestaan bij het schrijven van deze notitie met behulp van een vast format.
Module 5 – Veranderen: de rol van de beleidsmedewerker
Als beleidsmedewerker bij een gemeente moet je je voortdurend aanpassen aan nieuwe omstandigheden. Dat is sowieso het geval bij het aantreden van een nieuwe gemeenteraad en een nieuw college na de verkiezingen. Maar je hebt ook in je dagelijks werk te maken met grote en kleine veranderingen. Je fungeert als een cruciale schakel tussen de gemeente en de inwoners en je bent medeverantwoordelijk voor het vormgeven van trajecten die verandering als uitgangspunt hebben. Daarom staat deze gehele module in het teken van verandermanagement, de verschillende benaderingswijzen en jouw rol als beleidsmedewerker. Ook komt draagvlak en weerstand aan de orde. Met deze theorie kom je goed beslagen ten ijs.
Module 6 – Werken in een politieke omgeving
Deze module start met het benoemen van een aantal maatschappelijke-, economische en culturele verschuivingen die invloed hebben op je dagelijks werk. Je hebt te maken met belangen van inwoners, organisaties, instellingen en bedrijven maar vooral ook met het politieke speelveld. Je kunt te maken krijgen met conflicten door verschillende belangen en uitgangspunten. Ook kun je geconfronteerd worden met een lobby vanuit inwoners met als doel beleidskeuzes te beïnvloeden of een rol te spelen in het politieke spel. Soms lopen conflicten uit de hand en staan partijen met hun standpunten lijnrecht tegenover elkaar. Hoe kun jij als beleidsmedewerker daar een rol in spelen en wanneer is mediation een goed idee? In deze module komen al deze onderdelen aan bod. Het is belangrijk dat jij neutraal, onafhankelijk en goed kunt adviseren. Dat vergt een goede voorbereiding maar ook dat je je bewust bent van je positie. En dat alles in een politiek speelveld met veel belangen.
Module 7 – Samenwerken
Wanneer je werkt voor de gemeentelijke overheid werk je per definitie samen met anderen. Je werkt in een ambtelijke organisatie met verschillende afdelingen en teams en het is hoogst uitzonderlijk als je iets voor elkaar krijgt zonder dat je daarbij iemand anders nodig hebt. Daarnaast werk je ook samen met inwoners, instellingen en organisaties. In deze module kijken we naar een aantal specifieke vormen van samenwerking die het samenwerken binnen een gemeente overstijgen maar die op velerlei wijze invloed hebben op jouw werk als beleidsmedewerker. We besteden aandacht aan regionale samenwerking en het ambtelijk- of bestuurlijk fuseren komt aan bod. In deze module over samenwerken mag een onderdeel over burgerparticipatie niet ontbreken en komt de participatieladder aan de orde. Tot slot wordt benoemd hoe je zelf aan de slag kunt en wat daarbij de uitdagingen zijn.
