Inhoud - opleiding Permacultuur ontwerper
De opleiding Permacultuur ontwerper bestaat uit de volgende 9 modules:
Module 1 – Introductie in permacultuur?
In deze module krijg je uitleg over wat permacultuur is, hoe het is ontstaan en waarom het belangrijk is. Je krijgt uitleg over de ethische en ontwerpprincipes. Je wordt uitgenodigd om te observeren wat er in jouw omgeving aan permacultuur leeft en wat een permacultuur ontwerper is. Observatie is een voortdurend gegeven in de permacultuur, want je leert alle veranderingen van de seizoenen te zien en wat die veranderingen doen op jouw terrein.
Module 2 – Permacultuur ecosystemen
In deze module leer je over verschillende ecosystemen die in de permacultuur toegepast worden, zoals de kruidenspiraal, de takkenril, het hugelbed en het insectenhotel. Je gaat bestuderen waar je deze in jouw ontwerp kunt toepassen en hoe je deze zelf aan kunt leggen. In deze module leer je wat successie is en wat dit betekent in de biodiversiteit. Je leert wat de verschillen zijn tussen poly- en monoculturen en komt meer te weten over de ecologische context, hoe alles op aarde met alles samenhangt, en over de patronen die voorkomen in de natuur.
Module 3 – De bodem
In deze module ga je verder met het onderzoeken van de bodem, belicht vanuit verschillende invalshoeken. Je leert te observeren hoe de bodem van jouw terrein is en te begrijpen waarom het van belang is dat je jouw ontwerp op een goede bodem uitvoert. Je leert eenvoudig zelf een bodemtest uit te voeren om te zien hoe het met het bodemleven gesteld is, hoe de bodemstructuur is en wat voor soort grond je hebt.
Je leert in deze module welke soorten grond er zijn en wat organisch materiaal is. Wist je al dat de aarde zijn eigen ‘wereldwijde web’ heeft? En heb je al eens eerder gehoord over mycorrhiza en wat dit micro-organismen voor macro-impact heeft op de samenstelling en de gezondheid van de bodem? Er wordt gesproken over vervuiling en over hoe je zelf de bodem kunt verbeteren. Je betreedt de wereld van het zwarte goud; de zwarte grond waar al ons voedsel van afhankelijk is, evenals jijzelf en alle mensen. Hoe gezonder de bodem, hoe gezonder jijzelf!
Module 4 - Water
In deze module ontdek je wat water is, hoe regen ontstaat en in welke vormen water op aarde voorkomt. Je leert de functies van water binnen permacultuur en hoe je het op een duurzame manier inzet. Denk hierbij aan het opvangen van regenwater met een wadi of swales, het zuiveren van grijs water via een helofytenfilter en het gebruik van grond- of bronwater.
Daarnaast leer je drinkplaatsen creëren voor vogels en insecten, krijg je inzicht in aquaponicssystemen en word je bewust van je eigen watergebruik. Ook komt de theorie van dr. Emoto aan bod, die laat zien hoe water informatie kan vasthouden. Na deze module kun je water doelgericht en verantwoord toepassen in je ontwerp.
Module 5 - Permacultuur landschappen
In deze module ga je dieper in op verschillende landschapssituaties waarvoor je gevraagd wordt een ontwerp te maken. Met als basiskennis de traditionele manier van ontwerpen door bijvoorbeeld een hovenier of een landschapsarchitect, kun je een brug slaan naar de permacultuur en jezelf straks op een professionele manier aan je klant presenteren.
In deze module komen vier landschappen aan bod: een particuliere tuin, een stadstuin, een buurtmoestuin en een voedselbosrand. Je krijgt deze als vier inspirerende casusvoorbeelden beschreven met een voorbeeldontwerp. Je gaat hierdoor beter begrijpen dat je een ander type tuin ontwerpt voor een stadstuin dan voor een particuliere tuin of een voedselbos en ook hoe je dit kunt doen. Aan de hand van deze voorbeelden krijg je inspiratie voor al deze verschillende landschapsontwerpen en hierdoor leer je steeds beter de onderlinge verschillen waar te nemen.
De opbouw van een permacultuur landschap bestaat uit zeven lagen, waarbij in iedere laag bomen of planten van verschillende functies staan. Na afloop van deze module kun je onderscheid maken tussen die verschillende situaties en begrijp je dat daarvoor in een particuliere tuin of stadstuin onvoldoende ruimte aanwezig is. Je leert rekening te houden met de grondsoort, met de plaats, met de geografische ligging, met de windrichtingen, de zon en de schaduw.
Module 6 – Observatie
In deze module ga je dieper in op de vele verschillende facetten van observeren. Alles wat je vorm wilt geven in je ontwerp start met jouw observatie. Vanuit je observatie leer je wat de schaal van permanentie inhoudt. Je kunt jezelf geld, tijd en energie besparen door deze structuur voor grotere projecten toe te passen. De ethische principes en de twaalf ontwerpprincipes komen in deze module meer en meer samen, en tot leven.
Je leert in deze module na te denken over je eigen beperkende factoren en die te herkennen bij de ander. Je krijgt inspiratie over de verschillende soorten hulpbronnen en welke hulpbronnen je kunt toepassen en welke beter niet. Je leert je eigen menszijn en dat van je klant te observeren, en waarom jezelf kennen belangrijk is. Je sluit deze module af met inspiratie en vragen die je kunt gebruiken voor een klantinterview.
Module 7 - Doelen bepalen
In deze module leer je hoe je samen met je klant doelen formuleert die richting geven aan het ontwerp. Je ontdekt hoe je met de juiste vragen helderheid schept en de wensen van je klant concreet maakt. Om je hierin te ondersteunen, worden verschillende richtingen aangereikt die je helpen om tot duidelijke keuzes te komen.
Je laat je inspireren door vier voedselbosthema’s: beleving, biodiversiteit, gastronomie en productie. Aan de hand van een casus over een voedselbos in Frankrijk leer je doelen beoordelen op haalbaarheid, onder meer via de schaal van permanentie. Ook verdiep je je in het effect van ingrijpende veranderingen op het landschap en klimaat, en in thema’s als winterhardheidszones en het gebruik van (invasieve) exoten.
Module 8 - Het klantrapport
In deze module komt de gehele opleiding samen aan de hand van de casus voedselbos in Frankrijk. Je leert puzzelen om de systemen en elementen straks op een passende manier in je basisontwerp te kunnen plaatsen. Dit leer je door alle informatie nog meer te ordenen, door bijvoorbeeld met een checklijst te werken die je gebruikt voor je basisontwerp, en deze informatie ter plekke bij de klant te bestuderen.
Zodra jij als ontwerper zelf overzicht en inzicht hebt, kun je jouw klant uitleggen waar je met het ontwerp naar toe wilt en een advies op maat geven. De structuur van het klantinterview, van de observatie en de daaruit voortvloeiende inventarisatie, de sectoranalyse, de schaal van permanentie en het toetsen van al deze structuren aan de hand van de twaalf ontwerp principes en de drie ethische principes.
Je leert ook hoe je planten kunt vermeerderen via enten, zaaien en stekken, hoe je een eenvoudige begroting maakt voor bodemwerk, en hoe je je eigen kwekerij kunt starten. Tot slot zie je een uitgewerkt basis- en eindontwerp van de casus Frankrijk, zodat je het volledige proces van idee tot uitvoering in de praktijk ervaart.
Module 9 – Je eigen permacultuur ontwerpbedrijf beginnen
In deze module leer je hoe je van jouw passie voor permacultuur een professioneel bedrijf maakt. Je ontdekt wat er komt kijken bij zelfstandig ondernemerschap, van het opstellen van een ondernemingsplan tot het bepalen van je visie, missie en doelen. Je begint met het observeren van jezelf: wat zijn je sterke en zwakke punten, en welke kernwaarden wil je uitdragen?
Je verkent de groeifases van een onderneming, net als bij een voedselbos. Ook leer je hoe je jouw diensten op waarde schat en presenteert, aan de hand van de marketingmix (de vijf P’s). Tot slot krijg je inzicht in rechtsvormen en begrotingen, zodat je goed voorbereid van start kunt gaan als permacultuur ontwerper.
