Vragen? Bel: 088 - 93 93 900

Bereikbaar vanaf 10:00

Onderzoek: Biodiversiteit in Nederland door de jaren heen

Ontdek de natuur in je buurt

Ons bewustzijn van het belang van natuur en biodiversiteit neemt toe: steeds meer Nederlanders nemen stappen. Zij consumeren bewuster, verbruiken minder energie, en kiezen bijvoorbeeld voor een groenere tuin met minder tegels. Ook bij Laudius is deze trend te zien. 

Zo namen afgelopen jaar maar liefst twee keer zoveel cursisten deel aan een basiscursus Ecologie dan twee jaar eerder. De groei in inschrijvingen voor deze cursus is sterker dan bij alle andere opleidingen.

Maar hoe zit het eigenlijk? Welke planten- en diersoorten worden het vaakst waargenomen in ons land? En welke regionale verschillen zijn er? In welke gemeente kun je de meest unieke of beschermde diersoorten, plantensoorten, paddenstoelen spotten? 

Om antwoord te geven op deze vragen, analyseerde thuisstudieplatform Laudius bijna 75 miljoen naoorlogse (1946 - 2022) waarnemingen in Nederland van de Global Biodiversity Information Facility. Ook werden bronnen als Waarneming.nl, NL BIF en Nederlandsesoorten.nl gebruikt voor duiding en verficatie. 

Lees verder

Aantal waarnemingen sinds 2001 sterk in de lift

Sinds de eeuwwisseling worden op meerdere momenten landelijke dier- en planten tellingen georganiseerd. Zo werd in 2001 de Nationale tuinvogeltelling geïntroduceerd, en meer recent de Eindejaars plantenjacht en de Nationale tuintelling. De evenementen lijken hand in hand te gaan met een stijging van het aantal waarnemingen. Een overzicht van tellingen:

  • Nationale tuinvogeltelling | Sinds 2001
  • Nationale bijentelling | Sinds 2017
  • Vleermuistuintelling | Sinds 2019
  • Nationale tuinvlindertelling | Sinds 2008
  • Eindejaars plantenjacht | Sinds 2015
  • Nationale tuintelling | Sinds 2019

 

Meeste unieke soorten waargenomen in Bergen (NH.)

Om het aantal unieke soorten planten, paddenstoelen en dieren van de afgelopen 70 jaar per gemeente te vergelijken, is het aantal soorten gedeeld door het aantal km² per gemeente. De verschillen tussen gemeente zijn aanzienlijk. 

Zo staat de Noord-Hollandse gemeente Bergen met 93 uniek waargenomen soorten per km² bovenaan de lijst. Ook de Utrechtse Heuvelrug (79) en de gemeente Den Haag (77), Rotterdam (77) en Wageningen (76) vallen op met relatief veel soorten planten en dieren per km². 

Ter vergelijking: in een gemiddelde Nederlandse gemeente zijn 38 unieke soorten waargenomen.

Plantensoorten per km²

  1. Rotterdam           24
  2. Den Haag            23
  3. Nijmegen            22
  4. Wageningen        22
  5. Steenwijkerland   22

 

Diersoorten per km²

  1. Bergen (NH.)              57
  2. Utrechtse Heuvelrug  49
  3. Overbetuwe               46
  4. Wageningen              46
  5. Ede                             45

Paddenstoelensoorten per km²

  1. Bergen (NH.)  16
  2. Bronckhorst   14
  3. Twenterand    13
  4. Den Haag       12
  5. Hattem           12

Hoe zit het dan in jouw provincie?

Scholekster, buizerd en muskusrat meest waargenomen

De landelijke top drie van meest waargenomen diersoorten bestaat uit de scholekster (Haematopus ostralegus) met 1.297.595 waarnemingen. Op de tweede plaats staat een roofvogel, namelijk de buizerd (Buteo buteo) met 943.283 waarnemingen. Op de derde plaats staat de muskusrat (Ondatra zibethicus) met 744.736 waarnemingen.

Bedenk wel dat deze top drie aangeeft van welke soorten het meest een waarneming wordt doorgegeven. Het betekent niet dat deze dieren het meest voorkomen in ons land.

Natuurlijk vallen bovenstaande diersoorten extra op in het wild. En waarom zou je ook een (hout)duif (Columba palumbus) of huismus (Passer domesticus) rapporteren? Ter vergelijking: de afgelopen 70 jaar werden deze vogels samen slechts “881.983” geteld.

 

Scholeksters

Scholekster

Buizerd

Muskusrat

Planten: fioringras, gestreepte witbol en kruipende boterbloem meest waargenomen

Net als met de diersoorten werp je sommige plantensoorten sneller je oog, en worden daarom ook vaker waargenomen. Fioringras (Agrostis stolonifera), de gestreepte witbol (Holcus lanatus) en de opvallende kruipende boterbloem (Ranunculus repens) werden het vaakst waargenomen in Nederland (tussen de 190.000 - 200.000 waarnemingen).

Vliegenzwam meest waargenomen paddenstoel

De vliegenzwam, de rood met witte paddestoel, wie kent ‘m niet? Deze paddestoel (Amanita muscaria) werd 26.134 waargenomen en gemeld.

 

Kruipende boterbloem

Vliegenzwam

Bedreigde vogels op de Nederlandse rode lijst

Op de Nederlandse rode lijst staan vogelsoorten die zich in Nederland voortplanten, dus geen overwinterende vogels. Het gaat om soorten vogels die zijn verdwenen uit Nederland, ernstig worden bedreigd of waarvan de populatie erg kwetsbaar en gevoelig is. 

Deze 94 vogelsoorten hebben we per gemeente geanalyseerd. Hoe blauwer jouw gemeente, hoe groter dan kans dat u een van deze inheemse bedreigde vogels kunt spotten.
 

  1. Bergen, Noord-Holland
  2. Goeree-Overflakkee, Zuid-Holland
  3. Lelystad, Flevoland
  4. Schagen, Noord-Holland
  5. Wassenaar, Zuid-Holland